Son Osmanlı Mebuslar Meclisi
Mebuslar Meclisi'nin Açılış Hazırlıkları
Amasya Görüşmesi'nde Mebuslar Meclisi'nin toplanması kararlaştırıldı.
İtilaf devletleri, Mebuslar Meclisi'nin açılması çalışmalarına ve seçimlere müdahale etmedi.
Seçimler sonunda Anadolu ve Rumeli Müdafaa-yı Hukuk Cemiyeti mecliste çoğunluğu elde etti.
Mustafa Kemal, Erzurum Milletvekili seçildi.
Mustafa Kemal, Meclis'in İstanbul yerine Anadolu'da toplanmasını istedi.
Mustafa Kemal, Mebuslar Meclisi'ne katılacak olan milletvekilleinden, "Müdafaa-yı Hukuk Grubu" kurmalarını istedi. Bu gruptan kendisini başkan seçmelerini istedi.
Son Osmanlı Mebusan Meclisi'nin Açılışı
Son Osmanlı Mebusan Meclisi, 12 Ocak 1920'de, İstanbul'da toplandı.
Meclis, 28 Ocak 1920'de Misak-ı Milli kararlarını kabul etti.
Meclis'de Müdafaa-yı Hukuk Grubu kurulamadı, yerine Felah-ı Vatan Grubu kuruldu.
Mustafa Kemal meclis başkanlığına seçilemedi.
Misak-ı Milli'nin kabul edilmesi ve vatanın bölünmesine karşı çıkılması üzerine 16 Mart 1920'de İstanbul işgal edildi.
Mebuslar Meclisi dağıtıldı.
Misak-ı Milli
Misak-ı Milli Kararları
1. Osmanlı Devleti'nin Mondros Mütarekesi'ni imzaladığı 30 Ekim 1918 tarihinde düşman ordularının işgali altında bulunan Arap memleketlerinin durumunun, halkın serbestçe verecekleri oya göre belirlenmesi gerekir. Bu mütareke hududu içinde Türk ve İslam çoğunluğu bulunan kısımların tümü hiç bir şekilde ayrılık kabul etmez bir bütündür.
UYARI : Burada Arap ülkeleri Osmanlı Devletine mi katılacak yoksa bağımsız mı olacak? Buna Arap halkının karar vermesi istenmektedir. Bu kararla vatanın sınırları kesin olarak saptanmış oluyor. Sınırlar belirlenirken Mondros ve Türk çoğunluğu ölçüt alınıyor. Yani, Mondros'tan sonra işgal edilen yerlerden İtilaf Devletleri çekilmelidir ve Türk çoğunluğu nerede ise orası Türklere bırakılmalıdır.
2. Halkı ilk serbest kaldıkları zamanda başvurdukları halk oylaması ile anavatana katılmış olan "üç liva" yani Kars, Ardahan, Batum için gerektiğinde serbestçe yeniden halk oylamasına başvurulmasını kabul ederiz.
UYARI : Buralarda Türk çoğunluğu olduğu için böyle bir halk oylaması istenmiştirç Bu kararda verilmek istenen mesaj : "Bu illerde Türklerin olmadığını iddia ediyorsanız, geliniz halka soralım, hangi devletin sınırları içinde kalmak istediklerine onlar karar versin."
3. Türkiye barışına bırakılan Batı Trakya'nın Hukuki durumunun saptanması da halkın tam bir hürlükle verecekleri oya uygun olmalıdır.
4. Hilafet merkezi ve Osmanlı Devleti'nin başkenti olan İstanbul şehriyle Marmara denizinin güvenliği, her türlü tehlikeden uzak olmalıdır. Akdeniz ve Karadeniz boğazlarının dünya ticaret ve ulaşımına açılmasında, bizim ve diğer bütün ilgili devletlerin vereceği karar geçerlidir.
5. Azınlık hakları, komşu memleketlerdeki Müslüman halkın aynı haktan yararlanması şartıyla tarafımızdan kabul ve temin edilecektir.
UYARI : Burada, ülkede yaşayan Müslüman olmayan halkın korunacağı ve onlara çeşitli haklar tanınacağı belirtilmiş, ancak aynı haklardan Balkanlar'da bulunan Müslüman halkın da yararlanması istenmiştir.
6. Her devlet gibi bizim de tam bağımsızlığa ve serbestliğe ihtiyacımız vardır. Bu, yaşamımızın ve geleceğimizin temel kuralıdır. Bu nedenle siyasi, adli ve mali gelişmemizi önleyecek sınırlamalar kabul edilemez. Borçlarımızın ödenmesi de kurallara aykırı olamaz.
UYARI : Bu karar şu anlama gelmektedir. Misak-ı Milli tam bağımsızlığı amaçlayan bir belgedir. Siyasal, adli ve mal gelişmemizi engelleyecek hiç bir şart kabul edilmez denilmekte, kapitülasyonlar, manda ve himaye açıkça reddedilmiştir. Borçlarımızın ödenmesi, bağımsızlık anlayışımıza aykırı olamaz denilmekle de Düyun-u Umumiye'ye karşı çıkmıştır.
Misak-ı Milli'nin Kabul Edilmesinin Sonuçları
Misak-ı Milli ile Türk ülkesinin sınırları kesin olarak çizildi.
Milli Mücadele-nin hedefi tam bağımsızlık olarak belirlendi.
İtilaf Devletleri, 16 Mart 1920'de İstanbul'u işgal etti.
Mebusan Meclisi kapatıldı, milletvekilleri ve aydınlar tutuklandı.
İstanbul'un İşgali
İstanbul'un İşgalinin Nedenleri
1. İtilaf Devletleri Mebuslar Meclisi'nden barış kararı almasını ve işgalleri onaylamasını istemesi
2. Mebuslar Meclisi vatanın bütünlüğü konusunda kararlar alınması
3. Mebuslar Meclisi'nin, 28 Ocak 1920'de Misak-ı Milli kararını alıp, işgallere karşı çıkması
İşgalin Amacı :
1. Mebuslar Meclisi'ni cezalandırmak.
2. Milli Mücadele'ye önder olabilecek kadroları tutuklamak
3. İşgalden Mustafa Kemal Paşa'yı sorumlu göstererek Anadolu hareketini zayıflatmak.
İstanbul'un İşgali ve Sonuçları
İtilaf Devletleri donanması, 16 Mart 1920'de İstanbul'u işgal etti.
İşgal güçleri Mebuslar Meclisi'ni bastı. Bazı milletvekilleri tutuklanıp Malta Adası'na sürüldü.
11 Nisan 1920'de padişahın kararı ile meclis feshedildi.
Salih Paşa Hükümeti istifa etti, yerine Damat Ferit Hükümeti kuruldu.
Temsil Kurulu Anadolu'da yeni bir meclisin açılması için çalışmalara başladı. İstanbul'un işgal devletleri tarafından işgali, Osmanlı saltanatının sona ermesi demekti.
Mustafa Kemal, Milli Mücadele'yi padişah adına da yürüttüğünü açıkladı.
Temsil Heyeti'nin İşgal Üzerine Aldığı Önlemler
Bir bildiri yayınlayıp, halkın işgali protesto ve mitinglerle reddetmesi istendi.
İstanbul ile haberleşme tekrar kesildi.
Anadolu'daki İtilaf subaylarının tutuklanmasına karar verildi.
Anadolu'ya düşman sevkine yardımcı olacak demir yollarının tahrip edilmesine karar verildi.
Anadolu'daki kıymetli evrak ve eşyanın İstanbul'a gönderilmesi yasaklandı.
Anadolu'da yeni bir meclisin açılacağı belirtildi.
